MADDELER HALİNDE İNFAZ YASASI DEĞİŞİKLİKLERİ

 İnfaz Hakimler ve Cumhuriyet Savcılarına İlişkin

  1. 01/09/2020 tarihinden itibaren iş durumu ve ceza infaz kurumu kıstasıyla belirlenen il ve ilçelerde infaz hâkimliği kurulacaktır.
  • İnfaz hâkimliğinin verdiği kararlara karşı itirazlar infaz hâkimliğinin kurulduğu yer ağır ceza mahkemesine yapılacaktır. Birden fazla ağır ceza mahkemesi bulunan yerlerde 1 numaralı ağır ceza mahkemesi ihtisas mahkemesidir.
  • Ödenmeyen adli para cezasının hapse çevrilmesine, hükmü veren mahkeme değil, infaz hâkimliği karar verecektir.
  • Cumhuriyet Savcısı tarafından diğer sebeplerle hapis cezasının 6 ay ertelenmesine ilişkin süre 1 yıla çıkarılmıştır.
  • Hakkında yakalama bulunan hükümlünün yakalanabilmesi için Cumhuriyet Savcısı veya Sulh Ceza Hâkimi emriyle evde, iş yerinde ve kamuya açık alanlarda arama yapılabilecektir.
  • İçtima ve mahsup kararlarının verilmesi yetkisi hükmü veren mahkemeler, istinaf mahkemeleri ve Yargıtay’dan alınarak infaz hâkimliklerine verilmiştir.

Alt-Üst Sınırları Değişen Suçlar

  1. Kasten yaralama suçunun nitelikli hâllerine “canavarca hisle kasten yaralama” eklenmiştir. Bu nitelikli hâle giren yaralama suçlarında temel ceza bir kat arttırılacaktır.
  • Kasten yaralama suçu sonucunda ölüm meydana gelmesi hâlinde verilecek cezanın üst sınırı 16 yıldan 18 yıla çıkarılmıştır.
  • Suç işlemek amacıyla örgüt kurma suçunun cezasının alt sınırı 2 yıldan 4 yıla, üst sınırı 6 yıldan 8 yıla çıkarılmıştır.
  • Tefecilik suçunun cezasının üst sınırı 5 yıldan 6 yıla çıkarılmıştır. Hapis cezası ile birlikte verilecek para cezasının da alt sınırı 500 gün karşılığı olarak belirlenmiştir.
  • Tefecilik suçunun örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde cezanın bir kat arttırılmasına ilişkin nitelikli hâl eklenmiştir.
  • Kaçakçılık suçlarında eşyanın değerinin hafif olması hâlinde verilecek ceza yarısına kadar, pek hafif olması hâlinde üçte birine kadar indirilecektir.
  • Mükerrirler ve örgütlü suçlar hariç olmak üzere kaçakçılık suçlarından dolayı etkin pişmanlık göstererek suç konusu eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı kadar parayı Devlet Hazinesi’ne soruşturma bitene kadar ödeyenlerin cezası yarı oranında, kovuşturma sonunda hüküm verilene kadar ödeyenlerin cezası üçte bir oranında indirilecektir. Haklarında daha önce hüküm verilen ve dosyası infaz aşamasında olanlar da 14/07/2020 tarihine kadar suç konusu eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı kadar parayı Devlet Hazinesi’ne yatırarak faydalanabileceklerdir.

Açık Cezaevine Alınma Koşullarında Değişiklik;

  1. Taksirli suçlardan dolayı 5 yıl ve daha az hapis cezası bulunan hükümlüler doğrudan açık cezaevine alınacaktır.
  • Adli para cezasını ödemediği için cezası hapis cezasına çevrilenler doğrudan açık cezaevine alınacaktır.
  • Taahhüdü ihlal, nafakayı ödememek gibi tazyik hapsine tabi olanlar doğrudan açık cezaevine alınacaktır.
  • Hamile ve doğumdan itibaren 1 yıl geçmemiş olan kadınların cezalarının infazı ertelenecektir.

Cezaevi Koşulları ve İzinler Hakkında Değişiklik;

  1. Kapalı cezaevindeki hükümlüler dini bayramlarda, yılbaşında, doğum gününde ve genel zamanda 2 ayda bir cezaevi için tehlikeli olmayan bir hediyeyi kabul etme hakkına sahip olacaktır.
  • Mazeret izni kullanmak isteyen hükümlülerin iyi hâlle geçirmiş olacakları süre 1/5’ten 1/10’a düşürülmüştür.
  • Hükümlülerin ana, baba, eş, kardeşinin hastalığı nedeniyle verilebilecek ziyaret izninin sayısı 1’den 2’ye çıkarılmıştır.
  • Açık cezaevinde bulunan hükümlülerin 3 ayda bir kullandıkları izin hakkı 3 günden 7 güne çıkarılmıştır.

Terör Suçları;

  1. Terör suçları, örgütlü suçlar, adam öldürme suçu, cinsel suçlar, uyuşturucu imalatı ve ticareti suçlarından mahkûm olanlar ile diğer suçlardan 10 yıl ve daha az hapis cezası bulunan hükümlüler idare ve gözlem kurulu kararı ile infaz hâkiminin onayından sonra açık cezaevine geçebilecektir.
  • Terör suçları, örgütlü suçlar, cinsel suçlar ile ikinci defa mükerrir olanlar hariç olmak üzere 3 yıl ve daha az hapis cezası bulunan hükümlüler doğrudan açık cezaevine alınacaktır.
  • Terör suçları, örgütlü suçlar, cinsel suçlar hariç olmak üzere kadın, çocuk veya 65 yaşını bitirmişlerin mahkûm oldukları toplam 1 yıl ve daha az hapis cezasının infazında ev hapsi uygulanabilecektir.
  • Terör suçları, örgütlü suçlar, cinsel suçlar hariç olmak üzere 70 yaşını bitirmişlerin mahkûm oldukları toplam 2 yıl ve daha az hapis cezasının infazında ev hapsi uygulanabilecektir.
  • Terör suçları, örgütlü suçlar, cinsel suçlar hariç olmak üzere 75 yaşını bitirmişlerin mahkûm oldukları toplam 4 yıl ve daha az hapis cezasının infazında ev hapsi uygulanabilecektir.

Diğer Değişiklikler;

  1. Kamuya yararlı bir işte çalışan hükümlülerin çalıştığı her 2 saat 1 gün sayılacaktır.
  • Kasten işlenen suçlarda 1 yıl 6 ay ve daha az, taksirle öldürme hariç taksirle işlenen suçlarda 3 yıl ve daha az hapis cezalarının hükümlünün talep etmesi halinde Cuma günü saat 19:00’dan Pazar günü saat 19:00’a kadar hafta sonları veya hafta sonları hariç her gün saat 19:00’dan ertesi gün saat 07:00’a kadar geceleri cezaevinde infaz edilebilecektir.
  • Bakıma muhtaç ağır hasta ve engellilerin mahkûm oldukları 5 yıl ve daha az hapis cezasının infazında ev hapsi uygulanabilecektir.
  • Cezaevinden çıktıktan sonra denetimli serbestlik müdürlüğüne başvurma süresi 25 güne çıkarılmıştır.
  • Açık cezaevindeki hükümlüler, kapalı cezaevinden açık cezaevine geçmeye hak kazanan hükümlüler ve denetimli serbestlikten yararlanan hükümlüler koronavirüsü nedeniyle 31/05/2020 tarihine kadar izinli sayılacaktır.

.

YENİ İNFAZ YASASINDAN KİMLER YARARLANABİLİR?

Yaklaşık 90.000 kişinin beklediği 7242 Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanununa ilişkin meclis nezdinde yapılan görüşmeler sona ermiş ve 15/04/2020 tarihi itibariyle Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Peki bu kanundan kimler yararlanabiliyor bir bakalım.

Şartlı tahliye, diğer bir deyişle koşullu salıverilme; hapis cezasının bir kısmını cezaevinde “iyi halli” geçiren hükümlünün cezasının kalan kısmını cezaevi dışında denetim altında tutulmak suretiyle şartlı olarak infaz etmesine olanak sağlayan bir infaz hukuku kurumudur (5275 sayılı İnfaz Kanunu m.107). Koşullu salıverilen hükümlünün bihakkın tahliye (hak ederek tahliye) tarihine kadar yeni bir suç işlememesi ve yükümlülüklere uygun davranması kanuni bir zorunluluktur. Aksi takdirde, koşullu salıverilmenin geri alınması kararı ile hükümlünün kalan cezasını cezaevinde infaz etmesi gerekir.

Denetimli serbestlik, yasa tarafından belirlenen deneme süresinde, kişinin cezasının sosyal hayat içerisinde infazına olanak sağlayan bir ceza hukuku kurumudur. Suç işleyen kişi sosyal yaşam içerisinde denetimli serbestlik yoluyla gözlemlenmektedir. Denetimli serbestlik yasası, kişinin ailesiyla bağlarını sürdürebilmesi ve dış dünyayla uyum sağlayabilmesi gerekçesiyle çıkartılmış bir yasadır. Hükümlü cezasını cezaevinde infaz ederken koşullu salıverilmesine belli bir süre kalınca tahliye edilerek dışarıda sosyal hayat içerisinde denetim altında tutulmaktadır.

1) KOŞULLU SALIVERİLME ORANI 2/3’DEN, 1/2‘YE İNDİRİLMİŞTİR

Bazı süreli hapis cezalarına mahkum olanlar cezalarının 1/2’sini infaz kurumunda çektikleri takdirde koşullu salıverilme hükümlerinden yararlanacaktır.

A) Kapsam Dışı Kalan Suçlar (Oran 2/3 olarak uygulanmaya devam edecektir)

  • Kasten Öldürme suçları
  • İşkence suçu
  • Eziyet suçu
  • Cinsel saldırı
  • Reşit olmayanla cinsel ilişki
  • Cinsel taciz
  • Devletin sırlarına karşı suçlar
  • Suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar
  • Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar
  • Mükerrirler

B) Kapsam Dışı Kalan Suçlar (Oran ¾ olarak uygulanmaya devam edecektir)

  • Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar (Çocuklar için 2/3 uygulanır)
  • Uyuşturucu suçları (Çocuklar için 2/3 uygulanır)
  • Terör suçları (Çocuklar için 2/3 uygulanır)

2) 30.03.2020 TARİHİNDEN ÖNCE İŞLENEN SUÇLARDA DENETİMLİ SERBESTLİK;

30.03.2020 tarihine kadar işlenen suçlarda, aşağıda belirtilen istisna suçlar hariç, 5275 sayılı kanunun 107/2. Maddesindeki 2/3 oranı, 1/2 ye indirilmiş, ayrıca Denetim Süresi 1 yıldan, 3 yıla çıkarılmıştır. 5275 sayılı kanunun Geçici 6/3. maddesi gereği, İyi halli olmak koşuluyla kapalı ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlüler hakkında da uygulanacaktır.

A)Kapsam Dışı Kalan Suçlar

  • Kasten Öldürme suçları
  • Üstsoya, altsoya, eşe veya kardeşe ya da beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı işlenen kasten yaralama ve neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçları
  • Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçu
  • İşkence suçu
  • Eziyet suçu
  • Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar
  • Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu
  • Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar
  • Devletin güvenliğine karşı suçlar
  • Terör suçları

B) Önceki Uygulama;

Bu yasadan önce; ile01.07.2016 tarihinden önce işlenen suçlarda, istisna olarak belirtilenler suçlar hariç, (1/2) şartla tahliye indirimi ve 2 yıl denetimli serbestlikten yararlanıyordu. → 4 yıl veya 4 yıldan az hapis cezası olan bir hükümlü; 1/2 şartla tahliye indirimi ve 2 yıl denetimli serbestlik uygulanarak ceza evinden çıkıyordu.

Açığa ayrılma yönetmeliği gereği 3 gün cezaevinde yatıyor, İnfaz Hakiminin vereceği denetimli serbestlik kararı ile cezaevinden çıkıyordu.

C) Değişiklikle Birlikte;

 Bu yeni yasa ile birlikte 1/2 şartla tahliye indirimi ve Denetim süresi 1 yıldan 3 yıla çıkarılmıştır.

6 yıl veya 6 yıldan daha az hapis cezası olan bir hükümlü;

6 yıl Hapis, 1/2 şartla tahliye indirimden yararlanacak, 6 yılın 1/2’si = 3 yıl Hapis ve 3 yıl da Denetimli serbestlikten yararlanacak. İnfaz Hakiminin vereceği denetimli serbestlik kararı ile cezaevinden çıkacaktır.

Önceki yasada bu haktan yararlanmak için açığa ayrılmak gerekiyordu, ancak yapılan değişiklik ile iyi halli olmak koşuluyla kapalı ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlüler hakkında da uygulanacağı için kapalı ceza evinde olanlarda bu haktan yararlanabileceklerdir.

Sonuç olarak, Suç tarihi 30.03.2020 tarihinden önce olan ve hapis cezası 6 yıl veya daha az olan hükümlüler, suçları yukarıda belirtilen istisna suçların dışında ise, açıkta olma şartı da kalktığı için kapalı cezaevinde olsalar bile, İnfaz Hakiminin Denetimli Serbestlik kararı ile serbest kalacaktır.

D) Kadınlar ve Yaşlılar ve Çocuklar İçin İlave Düzenleme

  • 0-6 yaş grubu çocuğu bulunan kadın hükümlüler ile 70 yaşını bitirmiş hükümlüler hakkında bu maddede değişiklik yapan Kanunla değiştirilen 105/A-3. fıkrasında yer alan Denetim Süresi 2 yıllık süre, 4 yıl olarak uygulanır.
  • Maruz kaldığı ağır bir hastalık, engellilik veya kocama nedeniyle hayatını yalnız idame ettiremeyen 65 yaşını bitirmiş hükümlülerin koşullu salıverilmeleri için ceza infaz kurumlarında geçirmeleri gereken süreler, azami süre sınırına bakılmaksızın 105/A maddesinde düzenlenen denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infaz edilebilir.
  • Hükümlünün 15 yaşını dolduruncaya kadar ceza infaz kurumunda geçirdiği  1 gün, 3 gün;
  • Hükümlünün 18 yaşını dolduruncaya kadar ceza infaz kurumunda geçirdiği  1 gün, 2 gün olarak dikkate alınır.

3) 30.03.2020 TARİHİNDEN SONRA VE 15.04.2020 ÖNCE İŞLENEN SUÇLARDA KOŞULLU SALIVERİLME VE DENETİMLİ SERBESTLİK

Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce işlenen suçlar nedeniyle verilen mahkumiyet kararları bakımından, 5275 sayılı kanunun 105/A maddesinin uygulanmasına ilişkin olarak, bu maddeyi ihdas eden Kanunla söz konusu maddede yapılan değişiklikten önceki ve sonraki hükümler bir bütün olarak ayrı ayrı değerlendirilir ve hükümlünün lehine olan düzenleme uygulanır. 105/A maddesinin değişiklikten önceki hükümleri değerlendirilirken, birinci fıkrasının (a) bendinde ve ikinci fıkrasında belirtilen altı aylık süre şartı ile birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen cezanın belirli bir süre infaz edilmesine ilişkin şart uygulanmaz.

Şartla tahliye hesaplanırken işbu kanunun geçici 9. Madde de belirtildiği üzere, önceki ve sonraki hükümler bir bütün olarak ayrı ayrı değerlendirilir ve hükümlünün lehine olan düzenleme uygulanır.